Jan Sluijters - Stadsgezicht Sitges Spanje

Jan Sluijters junior  (1914-2005)  Overzichtstentoonstelling in Blaricum
mei 2001 tekst: Harry J. Kraaij in Kunst en Antiekjournaal
Het is onvoorstelbaar dat het werk van Sluijters junior, de zoon van de beroemde schilder, zo weinig bekend is in Nederland. Zijn schilderijen - thema’s uit de directe omgeving van de kunstenaar - lijken met de grootste eenvoud tot stand gekomen te zijn: de losse, soepele hand die het oog van de meester moeiteloos volgt. Voor het eerst kan iedereen kennismaken met dit werk op de overzichtstentoonstelling ‘Sluijters junior in Blaricum’ . De schilder zelf doet heel bescheiden over zijn werk. Hij besteedt maar weinig woorden aan de motieven achter zijn onderwerpen en de wijze waarop hij het penseel voert. Als ik hem vraag hoe hij zijn eigen werk zou karakteriseren, luidt het antwoord: “Ik werk voornamelijk impressionistisch, maar ook een expressionistische stijl zit er soms wel in. Het zijn van die woorden, daar denk je tijdens het schilderen nooit bij na. Je staat ergens en je schildert. En je stopt wanneer je tevreden bent!” Misschien is het omdat Sluijters junior (geb. 1914) afkomstig is uit een befaamd kunstenaarsgeslacht, dat hij zijn metier op zo’n vanzelfsprekende wijze benadert. Groot¬vader Gijsbertus Antonius (1847-1927) had zich toegelegd op tekenen en grafiek. Als leerling van de Brabantse boekhandelaar en uitgever Henri Bogaerts (1841-1902) leerde hij de techniek van het houtgraveren, maar hij bekwaamde zich ook in het linoleumsnijden en de zinkografie. Vader Jan senior (1881-1957), die in dit milieu opgroeide, volgde geheel zijn eigen en onafhankelijke artisticiteit. Toen hij in 1907, na zijn verblijf in Parijs, terugkeerde in Amsterdam, verraste hij het Nederlandse publiek met zijn fauvistische kleurgebruik. Hij groeide uit tot een van de voormannen van de moderne kunst hier te lande. Hoewel men overigens anders zou verwachten, werd Sluijters junior in artistiek opzicht nauwelijks ondersteund door zijn beroemde vader - wilde deze misschien bewust dat zoon Jan zich onafhankelijk zou ontwikkelen? Academietijd Als student aan de Rijksacademie te Amsterdam liep Sluijters junior nooit vooraan. Iedereen zag enorm tegen zijn vader op en zoon Jan werd met argusogen gadegeslagen. Sluijters junior begreep dat hij zich eerst nog bewijzen moest en in bescheiden sfeer werkte hij aan zijn eigen, thans redelijk omvangrijke oeuvre: landschappen, stadsgezichten, interieurs, portretten en bloemstukken. Iedereen kan daarin zien dat zijn talent onomstootbaar vaststaat. Moeiteloos behandelt hij ieder onderwerp, in een heel losse, vlotte techniek. Daarbij is het onderkoelde, tonale palet, zonder harde contrasten en met fijne nuances, eigen aan zijn kunstenaarschap. In de schilderklas van prof. Hendrik Jan Wolter (1873-1952) werd ’s ochtends voornamelijk naar model gewerkt. Vader Sluijters, die op het atelier niet gestoord wilde worden, stuurde Jan junior ’s middags de stad in om te tekenen naar het leven. Met name Amsterdam, met de karakteristieke bruggen en grachten met de figuren en het verkeer, is in de vroege schilderijen van de schilder favoriet. Zo kunnen we op de tentoonstelling gezichten zien op de ‘Berlage-brug’, de Blauwbrug, het Centraal Station met het IJ en het Leidseplein. De meeste van deze stadsgezichten schilderde hij vanuit bovenhuizen waar vrienden van hem woonden. Eigen weg Anders dan men zou verwachten was de vader van Sluijters junior erg onhandig. De grote schilder was linkshandig en kon nog geen zaag hanteren. Jan junior kreeg de opdracht de lijsten op maat te maken en andere, vergelijkbare klusjes op te knappen. Vanuit zijn technische vaardigheden en interesse in elektronica richtte Sluijters junior zich tevens op film en het maken van documentaires. Maar het schilderen bleef een passie. Nog steeds werkt Sluijters junior naar onderwerpen die hij vindt in zijn directe omgeving. Toen hij na de oorlog met zijn vrouw neerstreek in het Gooi, verruilde hij de Amsterdamse stadsgezichten voor bosschages, de brug in Loenersloot, een verwilderd stukje tuin achter zijn huis. Maar ook buitenlandse steden heeft Sluijters junior meerdere malen op het doek gebracht. Zoals Spanje, dat hij de eerste keer met zijn ouders bezocht toen hij achttien was. Later schilderde hij ook in Italië, vooral in Rome. In Frankrijk werkte hij eveneens meermaals, in Parijs natuurlijk, maar tevens in Cassis: van de haven aldaar kunnen we op de expositie een mooi voorbeeld zien. Zelfs een stadsgezicht van Teheran vinden we in zijn oeuvre terug. Overzichtstentoonstelling Sluijters junior exposeerde bij Arti et Amicitiae en St.-Lucas in Amsterdam. Ook bij Karel van Lier stelde hij tentoon. Een overzichtstentoonstelling van zijn werk was nog niet eerder te zien. Om deze reden zal de expositie in Blaricum een verrassing zijn voor iedereen die slechts bekend is met het werk van de vader. De tentoonstelling ‘Sluijters junior in Blaricum’ wordt geopend op 6 mei a.s. om 15:00 uur. Een inleiding op het werk van Sluijters junior wordt verzorgd door oud-journalist van HP en NRC Handelsblad J.J. Godschalk. Bij de tentoonstelling verschijnt een kleine catalogus voorzien van afbeeldingen in kleur.